WARIOBA:SERIKALI TATU SI MZIGO

MWENYEKITI wa Tume ya Mabadiliko ya Katiba nchini,

Jaji Mstaafu Joseph Sinde Warioba, ametetea muundo

wa serikali tatu kuwa hauna gharama, tofauti na

inavyotafsiriwa na wengi. Mbali na kutetea gharama za uendeshaji wa serikali

tatu, Jaji Warioba pia amewashukia wanaodhani

mapendekezo ya muundo wa serikali tatu ni yake

binafsi, kutokana na msimamo wa siku nyingi wa

kiongozi huyo. Akizungumza na Jukwaa la Wahariri nchini (TEF), Jaji

Warioba alisema muundo wa serikali tatu umepunguza

gharama za uendeshaji. Kwa mujibu wa Jaji Warioba, chini ya muundo huo

hata Bunge linatarajiwa kuwa na wabunge 75 tu,

hatua ambayo itapunguza gharama. Mwenyekiti huyo alisema kuwa gharama za uendeshaji

wa Serikali ya Muungano zitakuwa katika Wizara ya

Ulinzi na Usalama pamoja na Mambo ya Nje huku

katika maeneo yaliyobaki gharama zake zitakuwa

zimepungua zaidi. “Hivi kwa nini hili la muundo wa muungano tunajadili

gharama wakati kila mwaka tunapoongeza mikoa,

wilaya, tarafa, majimbo na vijiji gharama

zinaongezeka wala hakuna anayezungumzia wala

kuhoji? Hivyo hivyo kwa kuwa na serikali tatu, hakuna

gharama, tena kimsingi tumepunguza gharama za migogoro ya mara kwa mara ya kushughulikia kero za

Muungano,” alisema Jaji Warioba. Mwenyekiti huyo wa tume ambaye alitumia muda

mwingi kufafanua mambo mbalimbali, alisema suala

la mgawanyo wa mikoa ikiwemo wanaopendekeza Jiji

la Mbeya ligawanywe pamoja na Songea, kuna

gharama kubwa za uendeshaji. “Hivi mnajua namna gani viongozi wa serikali ya

Mapinduzi Zanzibar na Tanzania Bara wamekutana

kujadili matatizo ya Muungano? Gharama

wanazotumia mnazifahamu?” alihoji. Alisema kuwa hata kuwepo kwa serikali mbili bado

hakutapunguza gharama, hivyo ni muhimu

kukubaliana na mawazo ya wananchi juu ya muundo

wa serikali tatu ambazo zimepunguza gharama. Mwenyekiti huyo alisema Serikali ya Muungano

itakuwa na chanzo chake cha mapato ambayo

hayatokani na kodi. Alisema kuwa gharama itakayoendesha Serikali ya

Muungano ni ile inayohusu mambo ya utawala ambayo

ni ndogo. Akizungumzia baadhi ya makada na viongozi wa

Chama Cha Mapinduzi (CCM), wanaomlaani kwa

kuingiza hoja ya muundo wa muungano kwenye

rasimu, Warioba alisema rasimu hiyo si yake bali ni

maoni ya Watanzania. Alisema wananchi wameona sababu za kuwepo

serikali tatu na tume imechambua na kuona kuwa

kuna hoja za msingi za kuwapo muundo wa serikali

tatu. “Wanaotafsiri rasimu hii ni lazima waelewe kuwa

wanatafsiri maoni ya wananchi, si ya Warioba,

hatutaki sisi kuhusishwa na vyama maana tumefanya

kazi kama walivyosema Watanzania ambao wanataka

serikali tatu,” alisema. Alisema kuwa anashangazwa na maoni yanayotolewa

na baadhi ya wachache kuwa tume imemgeuka hayati

Mwalimu Julius Nyerere. “Sijui hawa wanafikiri Mwalimu angekuwa na mawazo

mgando wakati wote,” alisema huku akitolea mfano

Nyerere alivyokubaliana na ripoti ya Jaji Nyalali ya

kuanzishwa kwa mfumo wa vyama vingi huku wengi

wakikataa. Alisema kuwa masuala ya Muungano yameanza

kufanyiwa mabadiliko wakati Nyerere akiwa hai,

akitolea mfano mwaka 1977 makusanyo ya kodi ya

Zanzibar yalivyopendekezwa kubaki huko. Warioba alisema kuwa mwaka 1984 ilipitishwa sheria

na Zanzibar kuwa kodi yoyote itakayopitishwa na

Bunge au sheria yoyote ni lazima ijadiliwe na Baraza la

Wawakilishi. Katiba ya Tanganyika Warioba alisema kwa kutumia sheria za Local

Government na kupitia Hansard, Katiba ya Tanganyika

itaweza kupatikana ndani ya kipindi kifupi kisichozidi

miezi mitatu. Alisema hakuna haja ya kutumia fedha nyingi kupata

mawazo mapya ya kuanzishwa kwa Katiba hiyo. Mwenyekiti huyo alisema ili kuhakikisha Katiba mpya

inatumika katika Uchaguzi Mkuu ujao ni lazima kuna

muundo wa vitu vitakavyobadilika ikiwemo Tume ya

Uchaguzi. “Ukishakubali Katiba hii lazima uunde Tume Huru ya

Uchaguzi na katika hilo naona hakuna tatizo na

nilishasema kutunga Katiba ya Tanganyika si kazi

ngumu,” alisema. Alisema kuwa ukisoma rasimu ya pili ukurasa wa

kwanza hadi wa tano ni maoni yanayotokana na

mawazo ya Watanzania, hivyo hakuna jambo ambalo

linaweza kubadilika katika maoni ya maadili, malengo,

haki za binadamu na mamlaka ya wananchi. Kuwania uongozi Jaji Warioba alisema kutokana na maoni ya wananchi,

viongozi waliostaafu hawatakuwa na haki ya kuwania

uongozi wowote wa kisiasa hadi ipite miaka mitatu

tangu kustaafu kwao. Aliwataja wanaoangukia katika sheria hiyo kuwa ni Jaji

Mkuu, Jaji wa Mahakama ya Juu, Mwenyekiti wa Tume

ya Maadili na wajumbe, Mkurugenzi wa Uchaguzi,

Msajili wa Vyama vya Siasa, Mdhibiti na Mkaguzi Mkuu

wa Hesabu za Serikali (CAG), Spika na Mwanasheria

Mkuu wa Serikali. “Usipofanya hivyo hao hawatakuwa ‘active’ ni lazima

wakisha staafu ipite miaka mitatu ndiyo waruhusiwe

kuwania nafasi za uongozi,” alisema. Alisema kuwa wananchi wamefikia uamuzi huo baada

ya wastaafu walio wengi kukimbilia siasa baada ya

kustaafu. Mikopo kwa viongozi Alisema kuwa Katiba inazuia matumizi mabaya ya

vyeo hivyo kiongozi wa umma hapaswi kutumia

madaraka yake na kukopa mikopo katika taasisi za

kifedha. “Katiba inazuia matumizi mabaya ya vyeo, katika

rasimu tumeweka ile miiko lakini sheria itakuja na

kutaja ni viongozi wapi wanahusika katika hilo,”

alisema. Warioba alisema kuwa wamezuia viongozi kutumia

madaraka yao kupata mikopo bali anaweza kukopa

kwa utaratibu wa kawaida. Uraia Jaji Warioba alisema kuwa rasimu ya kwanza

haikuzungumza juu ya uraia bali kwa sasa

imezungumzwa na kuwekwa kwa aina yake. Alisema kuwa kwa sasa Mtanzania anaweza kupata

uraia wa nchi mbili (kinasaba) bila kupoteza haki zake.

“Sawa hawezi kuwania urais lakini kuna haki za msingi

anazopaswa asipoteze,” alisema. Ukomo wa Tume Alisema kuwa tume itakamilisha kazi yake

itakapowasilisha rasimu hiyo katika Bunge la Katiba

kutokana na muongozo wa sheria unavyoainisha. Mwenyekiti huyo alisema kuwa sheria iliweka wazi

watu gani wanaostahili kuingia katika Bunge hilo,

hivyo tume hiyo itabaki kuwa mshauri. “Sisi kazi yetu itabaki kuwa washauri na si kuwa

wabunge, tunafuata kama sheria inavyosema, hivyo

wakitaka ushauri tutawapa lakini kazi kubwa

tumekamilisha,” alisema.